“दाखवण्यासाठीचं लग्न” संस्कृती बळावतेय; वधूपक्षावर वाढतंय आर्थिक ओझं!

महाराष्ट्र वाणी विशेष 

तुळशीविवाहानंतर लग्नसराईचा हंगाम सुरू झाला असून, या मोसमात लग्नाचा ट्रेंड झपाट्याने बदलताना दिसतोय. एकेकाळी नातेसंबंध जुळवणारा आणि साधेपणात साजरा होणारा विवाहसोहळा आता भव्य सजावट, डेस्टिनेशन वेडिंग, थीम डेकोरेशन आणि सोशल मीडियावर दाखवण्यासाठीचा एक ‘इव्हेंट’ बनला आहे.

पूर्वी गावात, अंगणात किंवा मंदिरात नातेवाईकांच्या मदतीने साधेपणात लग्न होत असे. पण आता विवाह म्हणजे इव्हेंट मॅनेजमेंट कंपन्यांनी आखलेला खर्चिक कार्यक्रम. हॉल, खास लाईटिंग, डीजे-म्युझिक, लक्झरी केटरिंग, प्रीमियम फोटोग्राफी आणि सेलिब्रिटी सजावट – या सगळ्यांमुळे लग्नाचा खर्च प्रचंड वाढला आहे.

या बदलत्या पद्धतीचा सर्वाधिक फटका वधूपक्षाला बसतोय. साडी-दागिने, भेटवस्तू, केटरिंग, फोटो-व्हिडिओ अशा प्रत्येक बाबतीत खर्च दहा ते वीस लाखांपर्यंत वाढतो. ‘मुलगी आहे म्हणून खर्च करावा लागतो’ या मानसिकतेमुळे अनेक मध्यमवर्गीय कुटुंबांना लग्नासाठी कर्ज घ्यावे लागते. यामुळे आर्थिक ओझं आणि मानसिक ताण वाढतोय.

पूर्वी लग्नाची जबाबदारी नातेवाईक, मित्रमंडळी मिळून पार पाडायचे; आता सर्व काही पैशावर ठरतं. दाखवण्याच्या स्पर्धेमुळे विवाहाचा मूळ हेतू — दोन कुटुंबांचा मिलाफ आणि संस्कार जपणे — मागे पडतोय.

समाजशास्त्रज्ञांच्या मते, आजची तरुण पिढी "दाखवण्यासाठीचं लग्न" करत आहे. फॅशन आणि फोटोंच्या नादात भावना हरवतात, नात्यांची ऊब कमी झाली आहे. डिजिटल निमंत्रणं, मर्यादित पाहुणे आणि अत्याधुनिक सादरीकरणामुळे परंपरागत लग्नांचा आत्माच हरवतोय.

जुन्या पिढीतील अनेकांचे मत आहे — “लग्नाचं वैभव दाखवण्यात अर्थ नाही; नात्यांचा आदर आणि साधेपणा टिकवला पाहिजे.”

आजच्या काळात पुन्हा एकदा "साधेपणातच सौंदर्य आहे" हा विचार रुजवण्याची गरज आहे. कारण लग्न हा आयुष्याचा प्रारंभ आहे — स्पर्धेचा नव्हे.